یکی از مسائل مهم در فرش ماشینی که بر قیمت آن نیز تاثیر مستقیم می‌گذارد ، شانه فرش ماشینی است. تاثیر شانه و تراکم فرش بر قیمت آن بسیار بالا است . در فرش شما هم بارها و بارها در کنار نام یک فرش ماشینی تعداد شانه آن را هم شنیده اید اما شاید شما هم مانند خیلی ار مردم شانه فرش ماشینی را فقط در حد یک عدد در ذهن خود داشته باشید و از چگونگی محاسبه آن و این که در زمان تولید فرش ماشینی شانه فرش ماشینی را میتوانند کم کنند نمی‌دانید. در این مقاله می‌خواهیم به شما روشی ساده و بسیار کاربردی را به شما آموزش دهیم تا در زمان خرید فرش ماشینی مانند یک متخصص فرش ماشینی خرید کنید.
تعریف شانه فرش ماشینی
در تعریف تخصصی که در کتابهای رسمی‌و آموزشی فرش ماشینی آمده است از شانه فرش به عنوان ” تراکم عرضی ” فرش ماشینی یاد شده است. در توضیح این اصطلاح تخصصی برای روشن شدن و ساده شدن مطلب باید بگوییم که به تعداد نخهای خاب و یا همان گره‌های موجود در یک متر عرض فرش ماشینی، شانه فرش گفته می‌شود. اینکه به تراکم عرضی فرش، شانه اطلاق می‌شود به این دلیل است که در فرش ماشینی برای اعلام تراکم عرضی، تعداد دنده‌های شانه را در یک متر عرض فرش اعلام می‌کنند.
چگونه شانه فرش ماشینی را تشخیص دهیم؟
برای تشخیص شانه فرش ماشینی ما ساده ترین روش را برای شما در اینجا توضیح می‌هیم تا به راحتی بتوانید همیشه و هرجا هر فرشی را می‌بینید در عرض کمتر از 1دقیقه شانه آن را تشخیص دهید. برای انجام این کار کافی است شما یک خط کش یا متر داشته باشید که بتوانید نهایتا تا 10 سانتی متر را با آن مشخص کنید. وقتی می‌گوییم یک فرش 1000 شانه است یعنی در یک متر عرض فرش 1000 گره وجود دارد. پس با یک محاسبه ریاضی ساده می‌توانیم نتیجه بگیریم که در 10 سانتیمتر عرض فرش باید 100 گره و در 5 سانتی متر عرض فرش 50 گره و در 2.5 سانتی متر عرض فرش باید 25 گره وجود داشته باشد. پس شما به راحتی می‌توانید با یک خط کش و یا یک متر 10 یا 5 سانتی متر پشت فرش را در عرض اندازه بگیرید و شانه فرش را به دست آورید.
با توجه به این مطلب می‌توانیم به راحتی دریابیم که در یک متر عرض فرش 440 شانه تنها 440 گره، در یک متر فرش 500 شانه تنها 500 گره ، در یک متر عرض فرش 1200 شانه 1200 گره و در یک متر فرش 1500 شانه نیز 1500 گره وجود دارد. بنابراین برای محاسبه تعداد گره‌های هر یک از این فرش‌ها در 10 سانتی متر، عدد شانه را تقسیم بر 10 نموده و برای محاسبه تعداد گره‌های موجود در 5 سانتی متر عرض فرش، تعداد شانه را تقسیم بر 20 میکنیم تا به درستی یا نادرستی شانه درج شده روی فرش پی ببریم.
اما یک نکته! اگر دقت کرده باشید در موارد بالا من نامی‌از فرش 700 شانه نیاوردم. علت آن این است فرش 700 شانه از ابتدای ورودش به بازار فرش ماشینی دچار تغییر و تحولاتی بوده و به اصطلاح ارتقا یافته است. بنابراین بدون اینکه بخواهیم در اینجا توضیحات گنگ به شما بدهیم به شما عرض میکنیم که برای فرش‌های 700 شانه‌‌‌ای که با تراکم 2550 به فروش می‌رسند، باید توجه داشته باشید که در حقیقت شانه این گونه فرش‌ها 850 است. به عبارت دیگر در یک متر عرض فرش 700 شانهتراکم 2550 واقعی باید 850 گره وجود داشته باشد و در 10 سانتی متر آن 85 گره. علت این امر را در مقاله مربوط به ” تراکم فرش ماشینی ” به صورت مفصل و روشن توضیح خواهیم داد
برای محاسبه شانه فرش ماشینی به این نکات نوجه نمایید
توجه داشته باشید که هیچگاه برای محاسبه تعداد گره‌ها و شانه فرش زیر 2.5 سانت را در نظر نگیرید اما پیشنهاد ما این است که حداقل 5 سانتی متر را شمارش کنید. این امر به دلیل این است که ممکن است به دلیل خطای چشم یک گره شمارش نشود. اگر شما مثلا 1 سانتی متر فرش 1000 شانه را شمارش کنید و یک گره از چشم شما پنهان بماند، با خطای 10 درصدی مواجه می‌شوید در حالیکه اگر در 5 سانتی متر شمارش کنید مقدار درصد خطا و احتمال آن کاهش می‌یابد.